Thời chống Mỹ, có một nữ ca sĩ hát hay và xinh đẹp, thường được khán giả mến mộ, ưa thích một cách thực lòng. Đó là nữ ca sĩ, NSƯT Vũ Dậu của Đoàn văn công Nhân dân Trung ương. Năm tháng này, được xem và nghe NSƯT Vũ Dậu biểu diễn là một hạnh phúc. Dư vị của giọng hát hay và vẻ đẹp của người nữ ca sĩ ấy còn ám ảnh rất lâu trong lòng người hâm mộ.
Ngay từ những ngày đầu chiến tranh, Chị đã cùng các nhạc sĩ như Nguyễn Đình Phúc, Xuân Giao, nhà thơ Anh Thơ, Nguyễn Hải Trừng có mặt tại tuyến lửa Quảng Bình- Vĩnh Linh. Vừa đi thực tế, NSƯT Vũ Dậu vừa cùng các nghệ sĩ biểu diễn phục vụ nhân dân, thanh niên xung phong và bộ đội dọc tuyến lửa. Nhiều người lính giải phóng trước khi vào chiến trường miền Nam đã nghe NSƯT Vũ Dậu lảnh lót “Lá xanh” (Hoàng Việt). Họ cảm thấy như chính giọng hát đó là dành cho mình. “Lá còn xanh như bao anh đang còn trẻ”, vừa hát những bài hát quen thuộc, NSƯT Vũ Dậu còn hát những bài hát mà các nhạc sĩ vừa sáng tác tại chỗ. Tại Hội nghị Paris mùa thu 1968, giọng hát NSƯT Vũ Dậu đã vang lên giữa “Kinh thành ánh sáng’ trước sự ngạc nhiên của bà con Việt Kiều và những người bạn Pháp bên dòng sông Sent hay Khải Hoàn Môn. Chị đã cùng thế hệ mình dâng hiến và hy sinh cho nghệ thuật suốt những năm tháng dài hào hùng của cuộc chiến đấu bằng giọng hát trong trẻo và nồng nàn xứng đáng với danh hiệu Nghệ sĩ Ưu tú.
Một duyên ngộ giữa nhạc sĩ sáng tác và ca sĩ biểu diễn đã đến với NSƯT Vũ Dậu khi nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu từ chiến trường khu 5 ra Hà Nội. Những sáng tác của Phan Huỳnh Điểu khi ấy đã được NSƯT Vũ Dậu hát say mê trên làn sóng phát thanh như “Cuộc đời vẫn đẹp sao” (thơ Bùi Minh Quốc) và “Hành khúc ngày và đêm” (thơ Bùi Công Minh). Không chỉ hát những sáng tác mới, NSƯT Vẫn tiếp tục khai thác gia điệu Phan Huỳnh Điểu cho giọng hát của mình. Những “Anh ở đầu sông em cuối sông”, “Sợi nhớ sợi thương” và đặc biệt “Đêm nay anh ở đâu” đã giành cho NSƯT Vũ Dậu huy chương Vàng tại Hội diễn ca múa nhạc Toàn quốc 1980. Khi thành lập Đoàn Ca múa nhạc nhẹ Trung Nhà hát Ca múa nhạc Việt Nam, NSƯT Vũ Dậu đã được sang Ba Lan tập huấn nhạc nhẹ tại Nhạc viện Katovicer thuộc thành phố Than (giáp biên giới Séc) cùng Mạnh Hà, Quang Huy, Lệ Quyên. Một bài hát Ba Lan và “Chiều trên bến cảng”(Nguyễn Đức Toàn) đã được NSƯT Vũ Dậu thể hiện thành công trong buổi báo cáo sau tập huấn. Lặng lẽ như một con chim họa mi khi hót hết những âm thanh trong trẻo và nồng nàn của thanh xuân, NSƯT Vũ Dậu đã chọn đúng thời điểm rút vào “hậu trường” để đảm bảo một gia đình nhỏ bé cùng chồng là nhạc sĩ đàn bầu Ngọc Hướng nuôi dạy các con thành tài. Đó là nhạc sĩ Ngọc Châu nổi tiếng với “Thì thầm mùa xuân” và nữ ca sĩ Khánh Linh thăng hoa sau Giải Sao Mai 2003 trong chương trình “Nhật thực” của nhạc sĩ Ngọc Đại.
(Nhà báo Phương Anh)